Değerli Ürgüplüler; Ürgüp'ümüzü bugün dışardan gelen birçok yerli ve yabancı turist geziyor ve hayran kalıyor. Peki Ürgüp yetmiş yıl önce de böylemi idi? Hayır değerli arkadaşlarım kesinlikle çok daha güzeldi. Ürgüp'e Ortahisar- Nevşehir tarafından girişten başlayayım anlatmaya. Bugün suyu akmasa da Taflı çeşmesi yine giriş olarak kullanılırdı. Bu çeşmenin sağın da boş bir oda vardı. Tam karşısında da bir tuvaleti vardı. Bu bölümler pazar için Ürgüp'e gelip de kalacak yeri olmayan kişilerin konaklaması için düşünülmüştü. Eskiden yıllarca da bu amaca hizmet etmişti. Taflı çeşmesinin tam karşısı, bu günkü TURBAN motelin olduğu yerin ön kısmı mezarlıklar ile kaplı idi. Mezarlıklardan ilerde kayadan oyma harman yerleri vardı. Onların ilerisinde Çakıllı mevkiinin bağları başlardı. Arkasında Karanlıkların bahçeleri vardı. Esbelli camisinin olduğu yere kadarda yolun sol kısım cephesi mezarlık olarak devam ederdi. Sağ cephede evler vardı. Esbelli mahallesinin önün de iki çeşmesi vardı. Birisi çukur çeşme suyu çok soğuk akardı. Herkes akşam evine oradan bir testi su alır giderdi içmek için. Çeşmelerin her ikisi de harıl harıl su akardı. Esbelli nin görünümü arkasını kayaya yaslamış güney cephe çok sevimli idi. Taflı çeşmesinden Eski Turasan Şarap fabrikasına gidene kadar yolun sağ tarafı bahçelik idi. Diplilerin evden itibaren Yunak mahallesi başlardı. Diğer yanın da arkada çimenli kayasının mezarlığı başlardı. İlerisinde Kuşlar mahallesi vardı. Ve orada kuşlar çeşmesi vardı. Yol sola dönerek Yunak mahallesine devam ederdi. Bu günkü yokuşun olduğu yerde çok güzel görünümlü bahçeli evler vardı ama gerçekten çok güzeldi. Kalem-çağı kavşağı ve Zafer ilk okulunun olduğu yere kadar o şekilde devam ederdi. Tabi yol biraz dardı. Zafer ilk okulunun sağ taraf karşısında ekmek fırını fardı. Yoldan aşağı inişte Yeşilbağa bayırı vardı ve virajlı idi kışın bu yolda sık sık kaza meydana gelirdi. İnkılap ilk okulunun önünde Hamam vardı. Bu hamam zamanın da Ürgüp'ün Türk halkı için yapılmış, şimdiki hamam da Rum halkı için yapılmış bir eski tarihli yapılarmış. Hamamın gerisinde Ürgüp Hükümet konağı varmış. Sonradan yanmış ben 1951 doğumluyum harabe kısmını hatırlarım yanmış. Büyük caminin önün de de çok güzel yemyeşil akasya ağaçları ile süslü ortasında mermer şadırvanlı havuzu olan bir bahçe vardı. Bu yapılar neden korunmadı neden yıkıldı. Hala anlamıyorum. Türban Motele yapılacak yer mi yoktu? Getirip o raya yaptılar? Çimenli tepesi çok daha özel bir yer. Bizim nesil ilk okulda okurken çimenliye kır gezisine giderdik. Gerçekten yemyeşil çimenlerin arasında oturur ders dahi işlerdik oralarda. Ne idiği belirsiz Çimenli kampingi getirip oraya yaptılar, şimdide atıl vaziyette kaldı. O zamanki belediye başkanları Ürgüp'ün geçmişini ve geleceğini düşünmeden mezarları kaldırıp her şeyini değiştirdiler. Şimdiki iskan evleri gereksiz bir yapılanma şekli oldu. Eski Ürgüp teki yapıların aslına sadık kalınarak halka ucuz kredi ve devlet yardımı ile bugün halkın yaşadığı eski Ürgüp korunabilir di başaramadık. Damsa Çayının doğusu o zaman da boş idi oraya Ulaşlı ya doğru yapılanma olabilirdi. Ülke olarak planlama yapmayı sevmiyoruz mu Diyeyim, bilmiyoruz mu diyeyim, ileriyi göremiyoruz mu diyeyim eski Ürgüp'ü yok ettik. 1940 lı yıllarda mütevazı türbinleri ile Ürgüp'te bir stadyumu yapılmış. Belediyenin büyük hoteli (eski Tusan Hotel) Yapılırken onu da yok ettik ona da yer bulamamış gibi getirip oraya dikmişler. Kanlıca ayrı bir yürek yarası yemyeşil bir alandı. Orayı bozup beton alan haline getirdik bari park olarak kalsa idi. Bizden önceki nesil bunları yaparken bizim neslin yöneticileri beceriksizlikte eskileri aratacak değil ya onlarda tatbiki bir şeyler yapacaklardı. Yapıtlarda. Sivritaş mesire alanını mahvettiler. Ürgüp'e arıtma tesisi olmadan kanalizasyon tesisi yapılınca Avanos'a doğru Damsa çayının iki tarafı da bataklık olmuş. Eskiden sivri sinek bilmezdik, sivrisinek dolmuş. Ben 15 yaşımda Ürgüp'ten çıktım. Her gelişte yanlış yapılan şeyleri gördükçe üzüntüm katladı. Esbelli kayası eskiden harika bir gezinti alanı idi. Şimdi oraya çıkmak yasakmış. Bu ne yahu yapmayın kardeşim güldürmeyin beni. Esbelli nin çocukları kuzularını oraya çıkarırlardı baharın geldiğini öyle anlardık. Bırakın şu yasakçı zihniyetleri. Yenilenme eskiyi yıkmakla değil bazen de eskiyi korumakla olur.
Ben bu yazıyı hatırlanması için yazdım. İnşallah yeni Belediye başkanımızda bunu okur. Bütün Ürgüplülere sonsuz selamlarımı sunarım.
Mehmet Ovacıklı. Gurbette Ürgüplüler.