Kapadokya'nın gözbebeği Ürgüp'ün tarihçesi okurlarını hayran bırakıyor. İşte Ürgüp isminin geçmişte ki serüveni…
Her yıl milyonlarca yerli ve yabancı turiste kapılarının açan Kapadokya Bölgesinin gözbebeği Ürgüp, her kesimden vatandaşı cezbediyor. Kültürel özellikleri ile de dikkatleri üzerine çeken ilçenin bu ismi nerden adlığını siz değerli okurlarımız için araştırdık.
İşte bazı kaynaklarda Ürgüp isminin nasıl alındığı ile ilgili bilgiler şu şekilde; HAIOS veya AYIOS isminde miladi ikinci yüzyılında yaşamış bir papaz ismi olup, Latince söylenişi 'PROKOPIOS' tur. (Prof.Dr. Bekir KÜTÜKOĞLU) Türkçe de olduğu gibi 'geldim' 'gittim', 'kaldım' kelimelerinde '-tim', '-dım' takıları düşer, 'gel, git, kal' olur. Latince' de '-ıos', -ım, –ın' takıları düşerek PROKOP kalır, 'Pireküp' ten değişik olarak ÜRGÜP denmiştir. 'PROKOP' un Selçukça teleffuzu 'PİREKÜP' tür.
Bugün Belgrat'ın güneyinde aynı isminden gelme Ürgüp adında bir kasaba mevcuttur. 'Les Eglises Rupestres de Cappadoce' adlı eserinde ve esere ilave ettiği 2 nolu haritasında Ürgüp'ün yerine 'PROKOPIOS' olarak yazılmıştır.
İsmail Habib SEVÜK'ün bir eserinde de Ürgüp isminin nereden geldiği şöyle izah edilmektedir. Eskiden Ürgüplünün birisi Türkistan'a ticaret için gitmiş. Nereli olduğu sorulunca da 'Ürgüplüyüm' deyince ' öyle ise sizin memlekette taş çoktur.' Demişler. Ürgüplü hayretle kalmış, 'doğru fakat siz bunu hem de bu kadar yıllık yoldan nasıl biliyorsunuz?' demiş onlar, isminden anladıklarını açıklamışlar ve KÜP(KUP) çok demekmiş, UR ise kale veya kaya manasına geldiğini izah etmişler.
Bizans İmparatorluğu döneminde 'Osiana' adı ile tanınmıştır.
Selçuk Döneminde 'Başhisar' olarak Adlandırılmış, Osmanlı döneminde ise 'Urkup' olarak tanınmıştır. Şimdilerde ise bu güzide ilçenin adı 'Ürgüp' olarak Dünya ülkeleri tarafından bilinmektedir.
