VATANDAŞ ALIM GÜCÜNÜ KAYBEDİYOR
Gürer, yılbaşına yaklaşıldığını hatırlatarak, “Hindiyi alıp tüketebilecek durumda olmayan emekli ve dar gelirli vatandaşlar, en azından evine bir miktar kuruyemiş alabilir mi diye düşündük. Ancak görüyoruz ki vatandaşın alım gücü bu noktada da oldukça zayıf.” dedi.
Kuruyemiş satan esnaf ise vatandaşların kuruyemiş alımını artık bir lüks olarak gördüğünü belirtti:"Alım gücü şu an vatandaşların çok zayıf. İnsanlar geçim sıkıntısı çekince ilk olarak zevklerinden kısıyorlar; kuruyemiş de bunların başında geliyor. Bir patatesi, yağı almak zorunda; kuruyemişi almasa da olur diye düşünüyorlar. 12.500 lira ile alışverişe çıkıp eve geri dönemezsiniz. Her şey çok pahalılaştı."
ÜRETİCİ KAZANAMIYOR, TÜKETİCİ PAHALIYA ALIYOR
Esnaf, aynı zamanda üretici olduğunu belirterek, üreticinin de ciddi sorunlar yaşadığını vurguladı: “Buğdayı 8.200 liraya sattık. Şimdi kepeğini 11-12 bin liraya alıyoruz. Hem üretici hem de tüketici şikayetçi. Ancak aradaki aracılar parayı götürüyor."
Gürer de bu durumu doğruladı:
"Üreticinin girdi maliyetleri artıyor, üretici kazanamıyor, tüketici de aldığı ürünü pahalıya alıyor. Arada birileri bu durumdan vurgun yapıyor. Yılbaşı yaklaştıkça çerez fiyatlarında da artış gözleniyor. Bazı yerlerde fiyatlar bilinçli olarak yükseltiliyor, bu da vatandaşı daha da zorluyor."
ESKİ YILBAŞI YOĞUNLUĞU KALMADI
Esnaf, yılbaşındaki eski hareketliliğin artık olmadığını dile getirdi: “Eskiden yılbaşında tezgahları doldurur, birkaç terazi koyar, fazla eleman çalıştırırdık. Ancak artık normal bir gün gibi yoğunluk dahi olmuyor. 23 yıldır bu işi yapıyorum, eskiden yılbaşından günler önce başlayan hareketlilik şimdi yok."
FİYAT ARTIŞLARI ÇARPICI BOYUTLARDA
Kuruyemiş fiyatlarındaki artışlar dikkat çekici. Gürer, bu artışların detaylarını şöyle aktardı:"Fıstığın kilosu geçen yıl 120-130 lirayken bu yıl 220 lira. Fındık geçen yıl 430 lirayken bu yıl 650 lira. Antep fıstığı geçen yıl 480 liraydı, şimdi 800 lira. Siirt fıstığı ise geçen yıl 400 lira iken şu anda 900 lira. Çiğ fındık 275 liradan 650 liraya çıkmış. Kabak çekirdeği, yer fıstığı, hatta patlamış mısır bile geçen yılki fiyatlarının neredeyse iki katına çıktı."
GÜRER’DEN ÇÖZÜM ÇAĞRISI
Ömer Fethi Gürer, ekonomik sıkıntıların üreticiyi ve tüketiciyi mağdur ettiğini vurgulayarak çözüm çağrısında bulundu: “yılbaşında aileleriyle birlikte bir miktar kuruyemiş alıp keyif yapmak isteyen vatandaşlar için dahi bu artık bir hayal. Üretim ve tüketim arasında oluşan uçurumun kapatılması, aracılık sisteminin düzenlenmesi ve fiyat denetimlerinin artırılması gerekiyor."
Yılbaşı yaklaşırken vatandaşın ve esnafın ortak sıkıntısı, ekonomik koşulların her iki tarafı da olumsuz etkilemesi oldu. Gürer’in kuruyemişçi esnafıyla yaptığı bu görüşme, Türkiye’deki ekonomik durumun çarpıcı bir yansıması niteliğinde.
naciisler@gmail.com