Özel Haber;Naci İŞLER
Soğanlı Harabeleri, açık müze olarak ziyarete açık bulunan Soğanlı harabeleri Kayseri'nin Yeşilhisar ilçesine bağlı Soğanlı köyünde. Bizanslılar döneminin MS 3-7 inci yüzyıllarından kalma birçok kalıntılara sahip. Bu kalıntılar, Kubbeli Kilise, Ak Kilise, Büyük Kilise, Yılanlı Kilise, Saklı Kilise, Meryem Kilisesi, Geyikli Kilise adlarıyla anılan kiliseler.
Kapadokya bölgesinin önemli turizmin bir ayağıda Soğanlı köyüne yakın olan Yeşilhisar'ın Erdemli, Doğanlı, Başköy ve Araplı köylerindeki kiliseler de Nevşehir'in Göreme kiliselerinin benzerleri. Ayrıca Ürgüp, Göreme vadisinde yer alan peribacalarının devamı da bu bölgededir.
Kapadokya Bölgesinin giriş kapısı olarak da bilinen Soğanlı, koyun simgesi haline gelen bez bebekleri ile de ünlü. Köylü kadınlarca yapılarak bütün Kapadokya da satılan ve 'Soğanlı Bez Bebekleri' adi ile ün yapan bu bebekler, köyün en önemli gelir kaynaklarından biri. Geleneksel biçimde köyün genç kızları ve kadınları tarafından evlerde üretilen Otantik bez bebekler yöreye gelen turistlerin yoğun ilgisini çekiyor. Bu nedenle bez bebek sektörü halini aldı.. Köyde birkaç ailenin başlattığı, zamanla turistlerin yoğun ilgi göstermesi üzerine Kayseri Valiliğinin de desteği ile köy halkı turizm amaçlı kooperatif kurdu. Böylece turizmden önemli gelir elde etmeye başladı. Soğanlının kadınları, el emeği göz nuruyla ördükleri çorap, patik, eldivenler ve yöresel kıyafetlerle bezeli kendilerine has bebeklerle dolu tezgahların başında. Köyün en önemli geçim kaynağı olan bu bebeklerin ortaya çıkış hikayesi ise hayli ilginç.
BEZ BEBEĞİN ÖYKÜSÜ…
Yaklaşık 50 sene önce bir öğretmen öğrencilerden evlerinde bir bez bebek yaparak okula getirmelerini istiyor. O zaman ilkokulda okuyan Döndü isimli öğrenci eve gelip ninesi Hanife Hanımdan bir bebek yapmasını istiyor. Hanife Hanımda yörede bayanların giydikleri kıyafetleri minyatürize ederek bir bez bebek yapıp torununa veriyor. Döndü, elinde bebekle okula doğru sevinçle giderken, elindeki bebeği gören turistler bebeği çok beğenirler ve Döndüden satın alırlar. Bunun için Döndü'ye de iyi para verirler. Döndü, çaresiz bebeği turiste verdikten sonra elindeki parayla sevinmekle ağlamak arasında bir duyguyla tekrar eve gelir. Bebeğini turistlerin aldığını ve bunun için kendisine para verdiklerini söyleyen Döndü, elindeki parayı Hanife Nineye uzatarak yeni bir bebek yapmasını ister. Parayı görünce sevinen Hanife Nine, Aman kızım alsınlar. Ben sana 1 değil 10 tanede bebek daha yaparım. Hem okula götürür, hem de satarsın' der ve Döndü'ye yeni bebekler yapar. Bunu gören diğer köylü kadınları bu işten para kazanabileceklerini düşünerek onlarda bez bebeklerden yapmaya başlar. Ogün bugündür bebek yapımına devam edilen Soğanlı'da, bu iş bir anlamda sektör halini alıyor. Öyle ki bebekler için köy Halkı da girişimleri sonucu Türk Patent Enstitüsü'nden patent alınır. 1991 yılında S.S. Soğanlı Turizm Geliştirme Kooperatifinin de kurulması ile birlikte kooperatif bünyesinde 50 aile bebek üretimi ile uğraşıyor. Son zamanlarda Soğanlı Bebekleri'nin taklitlerinin çıktığını anlatıyor köy halkı. Bin bir uğraşla patentini aldığı bebeklerin korsan üretilmesini engellemek için bir çok kez kanuni mücadele verdiğini belirten köylü halk, bir çok alanda olduğu gibi Soğanlı Bebeklerinin korsan olarak üretilmesine engel olmaları için yetkililerden yardım istiyor. Köyün kadınları tarafından özellikle evlerde üretilen bebeklerin başı için gazoz kapağı kullanılıyor. Tahta bir iskelet üzerine pamuk sarılması ile meydana getirilen vücut ise daha sonra rengarenk bezlerle yapılmış yöresel kıyafetlerle giydiriyorlar.
naciisler@kapadokyagundem.com